Mensen vergeten en geheugens vervormen wat wel onthouden wordt. Om aan dit samengestelde proces te ontkomen kunnen feiten, ideeën en gedachten worden vastgelegd, zowel schriftelijk - op papier of elektronisch - als in geluiden en beelden, die met verschillende technieken opgenomen en bewaard kunnen worden. Mensen willen vasthouden wat zij bedacht, uitgevoerd en ervaren hebben, het liefst als het om iets positiefs gaat. Ook moet er bewaard worden uit noodzaak en om praktische redenen.
Als er behoefte bestaat om het verleden tot leven te roepen, moet er teruggevallen kunnen worden op wat er – bewust of onbewust – bewaard en vastgelegd is. Voordat er van allerlei technieken gebruik gemaakt kon worden waren beschrijfbare materialen en schrijfinstrumenten (later: papier en pen) belangrijk. Daarmee was het mogelijk het schrift te realiseren en zodoende in woorden van alles vast te leggen. Voor zover mijn kennis reikt ging het dan niet primair om geschiedschrijving, hoewel dat op een bepaald moment kennelijk toch beoogd werd. Ik denk hierbij aan de ‘eeuwige roem’ die graag werd verworven en welke zonder er op schrift melding van te maken het tijdelijke binnen afzienbare tijd niet zou overstijgen. Feiten moesten worden opgetekend en werden echt door de mogelijkheid om wat was genoteerd nog eens na te lezen. Het alleen maar opschrijven van feiten leverde echter nog geen geschiedschrijving op, omdat daartoe een bredere visie en het in context plaatsen van gebeurtenissen van betekenis is.
Overigens blijft het opschrijven van feiten belangrijk voor het maken van bouwmateriaal voor geschiedenisverhalen, zoals met eenvoudige stenen en cement huizen gebouwd kunnen worden en veel huizen een bevolking tot huisvesting kunnen dienen. Het doorzetten van deze vergelijking levert weer op dat veel opgeschreven gegevens in boeken verwerkt kunnen worden en dat een grote hoeveelheid boeken literatuur als totaliteit voortbrengt. Vanuit deze benadering kan alles wat geschreven wordt nuttig zijn, en in een groot verband zelfs zinvol.
Ik zie hier een aanmoediging in om te schrijven en evenzeer om te lezen. Al lezend kan, immers, materiaal vergaard worden dat weer schrijvend verwerkt kan worden. Oh ja, verbeelding moet ruimte krijgen om de feiten niet te hard te maken en ook als een soort cement ter verkrijging van een goed verband.
14 oktober 2011, Jaap van der Hoest
***
terug naar de inhoudsopgave
terug naar de beginpagina van Pointe
terug naar de beginpagina van de website